هود

انواع هود های شیمیایی

هود یکی از اصلی و ضروری ترین تجهیزات آزمایشگاهی است.هود دستگاهی است که کار تهویه را در آزمایشگاه های تشخیصی بر عهده دارند. نوع و روش کارکـرد دستـگاه های تهویه بر اساس نوع آزمایشـگاه ( آزمایشـگاه های مـواد رادیواکتیـو، شیمیـایی، بیـولوژیک) متفاوت است.

کاربرد انواع هود شیمیایی

مهمترین  کاربرد هود آزمایشگاهی شامل  حافظت از اپراتور، حافظت از نمونه و حفاظت از محیط می شود.هود ها هوای آلوده را گرفته و این هوا را یا به خارج تخلیه می کنند یا این که آن را فیلتر کرده و به داخل آزمایشگاه بر می گردانند.

حافظت از اپراتور

کار با انواع ویروس ها , باکتری ها , انگل ها و … در محیط آزمایشگاه می تواند سم تولید و سلامت کاربر را تهدید کند. هود آزمایشگاهی از طریق مکش لوله های تخلیه هوا، سموم و ذرات عفونی را از محیط آزمایشگاه خارج می کند.

حفاظت از نمونه های آزمایشگاهی

کاربرد دیگر هود ها، حفاظت از محصول یا نمونه های آزمایشگاهی در برابر فاسد شدن، تجزیه شدن و قرارگیری در معرض هوای محیط و آلودگی آنهاست.

حفاظت از محیط آزمایشگاه

از دیگر کاربردهای هودهای آزمایشگاهی جلوگیری از منتشر شدن آلودگی در هوای آزمایشگاه حین کار با مواد شیمیایی است. در اثر انجام فعالیت های آزمایشگاهی مانند میکروب شناسی، تهیه اسید، ذرات معلق در هوا منتشر می شود که اگر به صورت مناسبی دفع نشوند خطرناک خواهند بود. همچنین می توان از انواع متفاوت هود جهت محافظت در برابر انفجارهای خفیف و جمع آوری مواد پخش شده استفاده کرد.

نحوه عملکرد هودهای شیمیایی

سیستم عملکرد هود ها به این صورت است که هوای آلوده یا بخارات مضر را به طور مستقیم از طریق یک مجرای اختصاصی یا به کمک ارتباط با سیستم تخلیه مرکزی آزمایشگاه به فضای خارج آن انتقال می دهند.دو جزء مهم این سیستم، لوله‌هایی هستند که هوای آلوده از داخل آن‌ها جریان پیدا می‌کند و فن یا دمنده‌هایی که برای جابجا کردن هوای آلوده درون لوله‌ها استفاده می شوند. انتخاب، نصب و نگهداری فن ها، دمنده‌ها و لوله‌ها وابسته به نوع هودهای بخارات شیمیایی در آزمایشگاه است و باید به صورت جداگانه بررسی و تعیین شوند. هـودهاي ميكـروبيولوژيك و شيميـايي هـودهاي ميكـروبيولوژيك و شيميـايي، در واقع نوع خاصي از محيـط هاي تميـز مي‌باشند كه به منظور كاربردهاي عمومي در صنايع مختلف (دارويي، پزشكي، دامپزشكي، صنايع غذايي و ...) طراحي و ساخته شده اند. هودهاي عرضه شده توسط شرکت نبض (نویدبخش ضربان) بر اساس استاندارد در سه كلاس I، II، III ساخته و عرضه مي شوند و شرايط مناسب مـطابق با نيازمندي مشتري بر پايه GMP را ارائه مي دهند. كلاس I به منظور حفاظت از نمونه يا محصول جريان هوا به صورت يكطرفه (عمودي يا افقي) مي‌باشد. كلاس II حفاظت از نمونه يا محصول و كاربر در مقابل عوامل آلوده كننده جريان هوا در اين نوع كلاس بصورت  گردشي است. كلاس III به منظور حفاظت نونه يا از محصول، كاربر و محيط زيست و كار با عوامل ناشناخته و خطرناك طراحي و ساخته مي شود. نمونه داخل دستگاه فقط با دستكش‌هاي مخصوص متصل به چمبر امكان پذير مي باشد.

صنـايع ســردار شهيـد دل آذر (مجتمع صنعتي بعثت) بعنوان تـوليد كننده انـواع هـودهاي ميكـروبيولوژي و شيميايي(Fume Hood) در داخل كشور و در كلاس‌هاي مختلف، از سال 1373 در جهت تأمين مصارف داخلي و خارجي توليد اين نوع محصول را آغاز نموده است.

واحـد كنتـرل كيفيـت علاوه بر آزمـايش مواد اوليه و كنترل مداوم و مؤثـر در حين توليد، محصول نهايـي را مطـابق با آخرين نسخه استانـداردهـاي بيـن المللـي BSN 12469 , ISO146614-1 آزمايش و كنترل مي نمايد.

 اصول عملکرد هودهای بیولوژی ایمنی

هودهای بیولوژی از یک کابینت معمولا از جنس استیل، دارای پنجره شیشه ای در قسمت جلو با ارتفاع قابل تنظیم، سیستم تهویه با موتور الکتریکی، هواکش و مجموعه ای از کانال ها که داخل کابینت فشار منفی ایجاد می کنند، ساخته شده اند. این سیستم برای حفاظت کاربر از داخل به سمت بیرون، لایه ای از هوا تولید می کند. در داخل کابینت، هوا پس از عبور از یک سری کانال ها به فیلتر هایی با کارایی بالا (HEPA )(High Efficiency Particulate Air ) می رسد. با توجه به طراحی کابینت ها، هوای داخل آزمایشگاه با روش های مختلف بازیافت می شود. جریان هوا که در هود های کلاس II از فیلتر به سطح کار حرکت می کند، لایه ای و آرام است. فیلتر هپا یکی از مهمترین عوامل دستیابی به محیط بسیار تمیز کاربرد فیلترهای هپا در مسیر جریان هواست. این فیلترها برای جمع آوری ذرات معلق هوا و میکروب ها طراحی و ساخته می شوند تا تمیزی مورد نیاز در فضای داخلی ساختمان و یا میز کار را فراهم نموده و از گریز آیروسل های مخرب( زنده و غیرزنده )جلوگیری نمایند. با توجه به حساسیت فوق العاده این محصول از جهت انسانی و اقتصادی باید همه عوامل موثر بر کیفیت محصول را در هنگام انتخاب فیلتر مدنظر قرار داد. مواد مصرفی در فیلتر هپا شامل:مدیا  یا کاغذ ،جدا کننده(فویل و …)، چسب آب بندی کننده، توری محافظ و قاب می باشد. قاب فیلتر می‌تواند از جنس آلومینیوم، ورق گالوانیزه، استیل و یا ام دی اف باشد . عوامل مهم موثر بر کیفیت، علاوه بر کیفیت مواد اولیه فرایند مناسب تولید، آزمایش‌های کنترل کیفی جهت تایید صلاحیت و اعتبار محصول می باشد. فیلترهای هپای بعثت بر مبنای استانداردDIN/EN1822  تولید و به روش DOPو به طور ۱۰۰ درصد مورد آزمایش قرار می‌گیرند . فیلترهای هپا در اتاق های تمیز کارخانجات تولیدکننده مواد میکرو بیولوژی ، هواسازهای اتاق های عمل بیمارستان ها و در اتاق های ایزوله پردازش های صنعتی چون میکروالکترونیک ، بیمارستان ها ، داروسازی ها ، صنایع تولید موادغذایی و صنایع تولید کننده قطعات حساس الکترونیک و کلین روم های صنایع پیشرفته نانو تکنولوژی استفاده می شود. فیلتر هپا یکی از تجهیزات تصفیه هوا و از تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی است. مکانیزم عمل فیلترهای HEPA استفاده از فیلترهای هپا یکی از پر طرفدارترین و موثرترین روش های تصفیه هوا است. HEPA مخفف عبارت High Efficiency Particulate Air به معنای حذف ذرات معلق هوا با راندمان بالا است. سیستم هایی که مجهز به فیلتر هپا هستند قادر به جذب 99.7% از ذرات معلق با اندازه بزرگتر از 0.03 میکرون می باشند. این درحالی است که مضر ترین ذرات معلق که ممکن است در هوای اطراف ما وجود داشته باشد از 0.03 میکرون بزرگتر هستند و توسط فیلترهای هپا به شکل موثری از بین میروند. فیلترهای هپا با قدرت و دقت بالایی که در جذب آلاینده های معلق هوا دارد ، هوای اطراف را تصفیه کرده و هوایی پاک و مطبوع برای تنفس ایجاد می کند.  باکتری ها و ذرات گرد و غبار توسط فیلترهای هپا تصفیه شده و از هوای اطراف حذف می شوند. هوای اطراف بعد از ورود به دستگاه تصفیه هوا از فیلتر هپا عبور کرده و وارد فضای اتاق می گردد و این گردش به طور مداوم ادامه دارد. به این ترتیب 99.7% از ذرات معلق موجود در هوا با عبور ازمنافذ بسیار ریز فیلتر هپا حذف می شوند. تکنولوژی هپا در سال 1940 ابداع شد و امروزه نیز در حال توسعه و پیشرفت است. استفاده از این تکنولوژی در دستگاههای تصفیه هوا باعث افزایش راندمان و کارایی این سیستم ها شده است. علاوه بر این بسیاری از پزشکان و متخصصان برای کاهش علایم آسم و آلرژی استفاده از این فیلترها را توصیه میکنند. همچنین فیلترهای هپا یکی از از مهمترین تجهیزات مورد استفاده در اتاقهای عمل جهت استریل کردن هوای اتاق و حذف باکتری ها و ویروس ها است. ساختار فیلترهای هپا یک فیلتر کاغذ مانند با منافذ بسیار ریز را در نظر بگیرید که ذرات معلق بالاتر از 0.03 میکرون قادر به عبور از این منافذ نباشند. این تعریف ساده ای از فیلتر هپاست. اما اگر فقط یک ورق از این فیلتر را در دستگاه تصفیه هوا قرار دهیم ، به دلیل سطح تماس بسیار کم ، میزان هوای تصفیه شده بسیار ناچیز خواهد بود و علاوه براین ، منافذ خیلی زود به وسیله آلاینده های هوا مسدود می گردند و می بایست فیلتر را تعویض کنیم. حال اگر مساحت این ورق را دوبرابر کنیم ، طبیعی است که سطح تماس دوبرابر شده و میزان هوای تصفیه شده و همچنین عمر فیلتر نیز دوبرابر خواهد شد. اما افزایش مساحت فیلتر تا کجا امکانپذیر است؟ حالا تصور کنید که شروع به تا کردن این کاغذ فیلتر به شکل آکاردئونی کنیم. یعنی آن را به جلو و عقب تا کنیم طوری که سطح بسیار بزرگی از فیلتر را در فضای بسیار کوچکی قرار دهیم. به این ترتیب می توانیم مساحت بیشتری از ورقه ها را در یک فضای اندک جای دهیم. این همان روشی است که در طراحی فیلترهای هپا به کار رفته است و امروزه در برخی از سیستم های تصفیه هوا فیلترهایی به مساحت 40 متر مربع را به همین روش در سیستم جای می دهند. البته توجه داشته باشید که مواد به کار رفته در فیلتر های هپا نوعی فیبر کاغذ مانند از جنس پلیمر است. بر خلاف تصور اولیه ، فیلترهای هپا مانند یک صافی عمل نمی کنند. فیلترهای هپا بیشتر به نوعی الیاف بسیار نازک که به شکلی نامنظم در هم تنیده شده اند شبیه هستند. هوای وارد شده به سیستم ، می بایست از هزاران پیچ و خم موجود در این الیاف راه خود را پیدا کند. هدف فیلتر هپا جذب ذرات بسیار ریز آلاینده است و طراحی آن به نوعی است که به سه روش به صورت همزمان ، از عبور آلاینده ها جلوگیری می کند: 1 – جلوگیری از عبور ذرات (interception) ذرات کوچکتر از 100 نانومتر ، هنگام عبور جریان هوا از لابلای الیاف ، با برخورد به تقاطع الیاف ها به آن گیرکرده و می چسبند و سپس شعاع هوا با انعطاف و تغییر مسیر ، از فیلتر خارج می شود. 2 –  گیرافتادن ذرات به علت تراکم بافت الیافی (Impact) ذرات بزرگتر از 1 میکرون ، بعلت بافت بسیار متراکم فیلتر ، در آن گرفتار می شوند و جریان هوا با حرکت منحنی از راههای باز میان فیلتر عبور می کند. این مکانیزم با پخش شدن و از هم بازشدن الیاف ، کاهش میابد و با سرعت جریان هوا افزایش می یابد. 3 – انتشار و پراکندگی (Diffusion) جهت حرکت ذرات ریز تر از 1/0میکرون ، بعلت برخورد با مولکولهای گازی به طور مداوم تغییر می کند و یک مسیر نامنظم و پر از انحنا را طی می کنند که باعث کاهش سرعت آنها شده و این تاخیر باعث بالا رفتن احتمال توقف و گیرکردن ذرات معلق در درون فیلتر می شود. این روش در جذب ذرات معلق با قطر کمتر از 1/0 میکرون ، بسیار موثر است. همانطور که گفته شد ، ذرات بزرگتر از 4/0 میکرون نیز با دو روش مسدود کردن و تراکم جذب می شوند. ذرات بین این دو اندازه (حدود 3/0 میکرون) بیشترین آمار جذب شوندگی در لابلای الیاف فیلتر را دارند که توسط هر سه عامل ذکر شده ، در فیلتر گیر می افتند. به توجه به عملکرد فیلتر هپا در میابیم که این تکنولوژی قادر به حذف موثر بو و گازهای شیمیایی موجود در هوا نیست. چرا که گازهای شیمیایی و بخارات بد بو در فاز مولکولی هستند و مولکولها به راحتی از منافذ فیلتر هپا عبور می کنند. به همین دلیل تمامی سیستم های تصفیه هوای مجهز به فیلترهپا دارای فیلتر کربن فعال نیز هستند. مکانیزم عمل فیلترهای کربن فعال به گونه ای است که گازهای شیمیایی و بخارات بدبو جذب آن شده و از هوای اطراف حذف می گردند.

انواع هود های شیمیایی

هود یکی از اصلی و ضروری ترین تجهیزات آزمایشگاهی است.هود دستگاهی است که کار تهویه را در آزمایشگاه های تشخیصی بر عهده دارند. نوع و روش کارکـرد دستـگاه های تهویه بر اساس نوع آزمایشـگاه ( آزمایشـگاه های مـواد رادیواکتیـو، شیمیـایی، بیـولوژیک) متفاوت است.

کاربرد انواع هود شیمیایی

مهمترین  کاربرد هود آزمایشگاهی شامل  حافظت از اپراتور، حافظت از نمونه و حفاظت از محیط می شود.هود ها هوای آلوده را گرفته و این هوا را یا به خارج تخلیه می کنند یا این که آن را فیلتر کرده و به داخل آزمایشگاه بر می گردانند.

حافظت از اپراتور

کار با انواع ویروس ها , باکتری ها , انگل ها و … در محیط آزمایشگاه می تواند سم تولید و سلامت کاربر را تهدید کند. هود آزمایشگاهی از طریق مکش لوله های تخلیه هوا، سموم و ذرات عفونی را از محیط آزمایشگاه خارج می کند.

حفاظت از نمونه های آزمایشگاهی

کاربرد دیگر هود ها، حفاظت از محصول یا نمونه های آزمایشگاهی در برابر فاسد شدن، تجزیه شدن و قرارگیری در معرض هوای محیط و آلودگی آنهاست.

حفاظت از محیط آزمایشگاه

از دیگر کاربردهای هودهای آزمایشگاهی جلوگیری از منتشر شدن آلودگی در هوای آزمایشگاه حین کار با مواد شیمیایی است. در اثر انجام فعالیت های آزمایشگاهی مانند میکروب شناسی، تهیه اسید، ذرات معلق در هوا منتشر می شود که اگر به صورت مناسبی دفع نشوند خطرناک خواهند بود. همچنین می توان از انواع متفاوت هود جهت محافظت در برابر انفجارهای خفیف و جمع آوری مواد پخش شده استفاده کرد.

نحوه عملکرد هودهای شیمیایی

سیستم عملکرد هود ها به این صورت است که هوای آلوده یا بخارات مضر را به طور مستقیم از طریق یک مجرای اختصاصی یا به کمک ارتباط با سیستم تخلیه مرکزی آزمایشگاه به فضای خارج آن انتقال می دهند.دو جزء مهم این سیستم، لوله‌هایی هستند که هوای آلوده از داخل آن‌ها جریان پیدا می‌کند و فن یا دمنده‌هایی که برای جابجا کردن هوای آلوده درون لوله‌ها استفاده می شوند. انتخاب، نصب و نگهداری فن ها، دمنده‌ها و لوله‌ها وابسته به نوع هودهای بخارات شیمیایی در آزمایشگاه است و باید به صورت جداگانه بررسی و تعیین شوند. هـودهاي ميكـروبيولوژيك و شيميـايي هـودهاي ميكـروبيولوژيك و شيميـايي، در واقع نوع خاصي از محيـط هاي تميـز مي‌باشند كه به منظور كاربردهاي عمومي در صنايع مختلف (دارويي، پزشكي، دامپزشكي، صنايع غذايي و ...) طراحي و ساخته شده اند. هودهاي عرضه شده توسط شرکت نبض (نویدبخش ضربان) بر اساس استاندارد در سه كلاس I، II، III ساخته و عرضه مي شوند و شرايط مناسب مـطابق با نيازمندي مشتري بر پايه GMP را ارائه مي دهند. كلاس I به منظور حفاظت از نمونه يا محصول جريان هوا به صورت يكطرفه (عمودي يا افقي) مي‌باشد. كلاس II حفاظت از نمونه يا محصول و كاربر در مقابل عوامل آلوده كننده جريان هوا در اين نوع كلاس بصورت  گردشي است. كلاس III به منظور حفاظت نونه يا از محصول، كاربر و محيط زيست و كار با عوامل ناشناخته و خطرناك طراحي و ساخته مي شود. نمونه داخل دستگاه فقط با دستكش‌هاي مخصوص متصل به چمبر امكان پذير مي باشد.

صنـايع ســردار شهيـد دل آذر (مجتمع صنعتي بعثت) بعنوان تـوليد كننده انـواع هـودهاي ميكـروبيولوژي و شيميايي(Fume Hood) در داخل كشور و در كلاس‌هاي مختلف، از سال 1373 در جهت تأمين مصارف داخلي و خارجي توليد اين نوع محصول را آغاز نموده است.

واحـد كنتـرل كيفيـت علاوه بر آزمـايش مواد اوليه و كنترل مداوم و مؤثـر در حين توليد، محصول نهايـي را مطـابق با آخرين نسخه استانـداردهـاي بيـن المللـي BSN 12469 , ISO146614-1 آزمايش و كنترل مي نمايد.

 اصول عملکرد هودهای بیولوژی ایمنی

هودهای بیولوژی از یک کابینت معمولا از جنس استیل، دارای پنجره شیشه ای در قسمت جلو با ارتفاع قابل تنظیم، سیستم تهویه با موتور الکتریکی، هواکش و مجموعه ای از کانال ها که داخل کابینت فشار منفی ایجاد می کنند، ساخته شده اند. این سیستم برای حفاظت کاربر از داخل به سمت بیرون، لایه ای از هوا تولید می کند. در داخل کابینت، هوا پس از عبور از یک سری کانال ها به فیلتر هایی با کارایی بالا (HEPA )(High Efficiency Particulate Air ) می رسد. با توجه به طراحی کابینت ها، هوای داخل آزمایشگاه با روش های مختلف بازیافت می شود. جریان هوا که در هود های کلاس II از فیلتر به سطح کار حرکت می کند، لایه ای و آرام است. فیلتر هپا یکی از مهمترین عوامل دستیابی به محیط بسیار تمیز کاربرد فیلترهای هپا در مسیر جریان هواست. این فیلترها برای جمع آوری ذرات معلق هوا و میکروب ها طراحی و ساخته می شوند تا تمیزی مورد نیاز در فضای داخلی ساختمان و یا میز کار را فراهم نموده و از گریز آیروسل های مخرب( زنده و غیرزنده )جلوگیری نمایند. با توجه به حساسیت فوق العاده این محصول از جهت انسانی و اقتصادی باید همه عوامل موثر بر کیفیت محصول را در هنگام انتخاب فیلتر مدنظر قرار داد. مواد مصرفی در فیلتر هپا شامل:مدیا  یا کاغذ ،جدا کننده(فویل و …)، چسب آب بندی کننده، توری محافظ و قاب می باشد. قاب فیلتر می‌تواند از جنس آلومینیوم، ورق گالوانیزه، استیل و یا ام دی اف باشد . عوامل مهم موثر بر کیفیت، علاوه بر کیفیت مواد اولیه فرایند مناسب تولید، آزمایش‌های کنترل کیفی جهت تایید صلاحیت و اعتبار محصول می باشد. فیلترهای هپای بعثت بر مبنای استانداردDIN/EN1822  تولید و به روش DOPو به طور ۱۰۰ درصد مورد آزمایش قرار می‌گیرند . فیلترهای هپا در اتاق های تمیز کارخانجات تولیدکننده مواد میکرو بیولوژی ، هواسازهای اتاق های عمل بیمارستان ها و در اتاق های ایزوله پردازش های صنعتی چون میکروالکترونیک ، بیمارستان ها ، داروسازی ها ، صنایع تولید موادغذایی و صنایع تولید کننده قطعات حساس الکترونیک و کلین روم های صنایع پیشرفته نانو تکنولوژی استفاده می شود.   یکی از مهمترین عوامل دستیابی به محیط بسیار تمیز کاربرد فیلتر هپا در مسیر جریان هواست. فیلتر هپا برای جمع آوری ذرات معلق هوا و میکروب ها طراحی و ساخته می شوند تا تمیزی مورد نیاز در فضای داخلی ساختمان و یا میز کار را فراهم نموده و از گریز آیروسلهای مخرب (زنده و غیرزنده) جلوگیری نمایند. با توجه به حساسیت فوق العاده ی فیلترهای هپا از جهت انسانی و اقتصادی باید همه عوامل موثر بر کیفیت محصول را در هنگام انتخاب فیلتر مد نظر قرار داد. مواد مصرفی در فیلتر هپا شامل : مدیا یا کاغذ ، جدا کننده (یا فویل و…) چسب آب بندی کننده ، توری محافظ و قاب می باشد.قاب یا فریم فیلتر هپا می تواند از جنس آلومینیوم ، ورق گالوانیزه و یا MDF باشد. عوامل موثر بر کیفیت ، علاوه بر کیفیت مواد اولیه و فرآیند مناسب تولید آزمایشهای کنترل کیفی جهت تآیید صلاحیت و اعتبار محصول می باشد. عامل مهم دیگر انتخاب فیلتر با ابعاد لازم مطابق جدول زیر است.   دو پارامتر عمق فیلتر و تعدادچین در میزان افت فشار فیلتر هپا بسیار موثرند. فیلترهای با عمق 15و 30 سانتی متر دارای افت فشار کمتری نسبت به فیلترهای با عمق 7 سانتی متر و کمتر می باشد. همچنین هر چه تعداد چین بیشتر باشد به دلیل افزایش سطح ویژه کاغذ ،افت فشار فیلتر کمتر خواهد بود و باعث افزایش طول عمر کاغذ خواهد گردید. فیلترهای عرضه شده توسط شرکت نبض (نویدبخش ضربان) از حداکثر سطح ویژه (تعداد چین) و حداقل افت فشار برخوردارند. فیلترهای شرکت نبض بر مبنای استاندارد DIN/EN 1822 تولید و به روش DOP و به طور100 درصد مورد آزمایش قرار می گیرند.