هودهای ایمنی بیولوژیک

تعیین نوع هودهای مورد استفاده در آزمایشگاه بر اساس تعیین سطح ایمنی زیستی و با توجه به فعالیت های آزمایشگاه مشخص می گردد. اکثر آزمایشگاه های تشخیص طبی در سطح ایمنی زیستی دو هستند و بنابراین بایستی از هود کلاس II استفاده نمایند. البته پذیرش آزمایشگاه، سطح ایمنی زیستی یک در نظر گرفته می شود.
طراحی سطح سه و چهار مخاطرات ایمنی زیستی برای آزمایشگاه هایی کاربرد دارد که  کارکنان با عوامل عفونی پرخطر یا ناشناخته‌ای کار می کنند که تنفس آنها باعث مرگ یا بیماری های جدی و خطرناک می گردد.

هودهای بیولوژیک به سه دسته کلی تقسیم می شوند که عبارتند از:

هود ایمنی بیولوژیک کلاس (I)

این نوع هود اپراتور و فضای کار را در برابر عوامل خطرناک محافظت می نماید. ولی حفاظتی برای نمونه ای که با آن در داخل خود کار می شود فراهم نمی آورد زیرا هوایی که وارد خود می شود در ابتدا فیلتر نمی شود. این دسته از هود ها دارای جریانات هوایی شبیه به کودهای شیمیایی بوده ولی دارای فیلتر هپا میباشند. این فیلترها می‌توانند نود و پنج درصد از ذرات با قطر بزرگتر و مساوی سه دهم میکرون را جذب کنند تا جریان هوای خروجی جهت حفاظت افراد و فضای کار از داروهای سیتوتوکسیک پاک شده و آلوده نباشد.
در این دسته از هود ها هوای “فیلتر” نشده بر سطح  کار داخل هود می وزد، به همین دلیل حفاظت از نمونه را ایجاد نمی کنند . حفاظت از اپراتور با ایجاد جریان هوایی به داخل خود با سرعت هفتاد و پنج  فوت در دقیقه و ایجاد فشار منفی در هود فراهم می گردد . با تولید هود های بیولوژیک کلاسII، استفاده از این نوع هود ها کاهش یافته است .
در این دسته از هودها شدت جریان هوای داخل آزمایشگاه یا اتاق محل استقرار این هودها باعث کاهش کارآیی هود می شود و همچنین حرکات سریع دست شخص، محل قرار گرفتن هود نسبت به درب های ورود و خروج و منبع حرارتی نیز در کاهش کارآیی این هودها دخیل می باشد.

هودهای ایمنی بیولوژیک کلاس( II )

این دسته از هود های ایمنی بیولوژیک هم اپراتور و فضای کار داخل هود و هم نمونه را در برابر آلودگی‌های خارجی حفاظت می‌نماید. حفاظت فردی با ایجاد جریان هوا به داخل هود صورت می گیرد. قسمت جلوی این هودها باز و از این طریق هوا وارد خود شده و به طرف فیلتر هدایت می شود. هوای وارد شده به داخل هود به جای گذر از فضای داخل هود از یک سری منافع در جلوی هود، به طرف پایین هدایت شده( جهت حفاظت از محصول)  و از آنجا از طریق کانال پشت هود به بالا برده شده و پس از عبور از فیلتر هپا به داخل هود برگشته و قسمتی دیگر نیز از فیلتر هپای دوم عبور نموده و از دستگاه خارج می شود( جهت حفاظت از محیط کار) این کلاس از هود ها به منظور تحقیقات بر روی بافت های حیوانات، کشت سلولی و به خصوص کار با ویروس ها استفاده می شود.

هودهای ایمنی زیستی کلاس (III)

به صورتی طراحی شده اند بالاترین سطح حفاظت برای اپراتور محیط کار و نمونه را ایجاد می کنند. هودهای کلاس ۳ سد فیزیکی بین اپراتور و مواد داخل خود ایجاد می کند. محفظه جلوی آن مانند هود کلاس یک و دو باز نیست. هودهای ایمنی زیستی کلاس 3 زمان کار با عوامل بسیار خطرناک زیستی و در مواردی که ایجاد محدودیت مطلق مورد نیاز است استفاده می شود. برای مواد شیمیایی سمی قابل تبخیر و مواد رادیو نوکلیوتیدقابل تبخیر مناسب است. زمان کار با عوامل بسیار خطرناک مانند ویروسHIV  و هپاتیت از این نوع بود استفاده می شود.
برای کار با داروهای سیتوتوکسیک از هود های کلاس ۲ نوع B2 و یا هودهای ایمنی زیستی کلاس ۳ استفاده می شود چون مواد قابل تبخیر در این نوع بود ها قابلیت آماده سازی است.
در آزمایشگاههای بیمارستانی باید از خود های کلاس ۲ و ۳ یا جریان لامینار استفاده گردد. بخشی میکروب شناسی و بیوشیمی باید دارای هودهای کلاس ۲ یا ۳ و همچنین آزمایشگاههایی که با مواد رادیواکتیو سروکار دارند نیز باید دارای هودهای کلاس ۲ یا ۳ باشند.

جهت کار با انواع هود های ایمنی زیستی  باید به موارد زیر توجه داشت:

موارد زیر قبل یا هنگام کار با هود های ایمنی زیستی باید رعایت گردد.
1- قبل و بعد از انجام کار محیط هود باید با الکل ۷۰ درصد یا یکی از مواد ضدعفونی کننده مانند وایتکس از آلودگی پاک گردد.
2- کد های مجهز به لامپUV  یا ماوراء بنفش در هنگام کار باید شیشه جلوی آن به طور کامل بسته شود. زیرا تماس با این اشعه باعث سوختگی قرنیه و بیماری هایی همچون سرطان پوست می گردد.  این لامپ  به صورت هفتگی باید تمیز شود تا گرد و غبار آن مانع عملکرد درست آن نشود همچنین شدت تابش آن نیز باید مورد بازرسی قرار گیرد.
3-  هودها باید از درب ها و پنجره ها هواکش ها خنک کننده ها و گرم کننده ها قرار گیرد.
4- صفحه تمام وسایلی که لازم است در خود قرار گیرد باید آلودگی زدایی شود.
5- در هنگام کار باید از حرکات سریع دست در داخل هود دوری شود.
6-اگر فیلتر هود با داروهای سیتوتوکسیک بنده گردد تا زمانی که فیلتر تعویض نشده از استفاده از هود اجتناب گردد.
7- زمانی که خود خاموش است است یا زمان جابجایی خود باید با پوشش پلاستیکی پوشانده شود.
8-  پس از هر بار جابجایی تعویض “فیلتر” و یا تعمیرات آن آن باید انجام گیرد.
9- مدت زمان استفاده از هود باید به طور مرتب یادداشت گردد تا پس از ساعت کاری مشخص عکس فیلتر هود تعویض گردد.
10- خود ایمنی زیستی زمانی باید استفاده گردد که عملکرد درستی داشته باشد.
11- اطراف و فضای بالای هود باید به اندازه ۳۰ الی ۳۵ سانتی متر خالی باشد تا هوا به راحتی جریان پیدا کند.